هفت گنج خسرو پرویز به مجموعهای از عجایب بارگاه خسرو پرویز (خسرو دوم) پادشاه سلسله ساسانیان اشاره دارد. لقب پرویز به معنای فاتح و پیروز است. این عنوان به خاطر پیروزیهای بزرگش در غرب به او داده شده بود.
خسرو پرویز آخرین شاهنشاه قدرتمند ساسانیان بود که آوازهٔ شهرتش عالم گیر روزگار آن دوره بودهاست. این شهرت نه به خاطر جنگها، بلکه به خاطر ثروت عظیم او بود. درآمدهای دولت ساسانی علاوه بر مالیات، بر پایهٔ سیستم پر رونق کشاورزی و دامداری و جادهٔ ابریشم که شاهراه تجارت ایران و روم و چین بود، بودهاست. این شاهراه برای دولت ساسانی بسیار سودآور بود. علاوه بر این تجارت طلا و فرشهای بافته شده، پارچه، پشم و ظروف، اینها کافی بود تا دولتی ثروتمند باشد. در دوران خسرو پرویز خزانهٔ شاهی پر زر و سیم بود؛ شاید ثروتی که او انباشته داشت در هیچ دورهای به اندازهٔ او نرسد. اینها نه از فشار بر مردم بلکه به خاطر سیستم پررونق اقتصادی دولت ساسانی بود.[۱]